4. Is aardwarmte veilig?

Wat zijn de gevolgen van aardwarmte voor het milieu?

Aardwarmte is op meerdere manieren een duurzame bron van energie. Ten eerste is de voorraad die in de aardkorst zit nagenoeg onuitputtelijk. Door natuurlijke processen in de kern van de aarde is het water herbruikbaar (want het wordt steeds opnieuw opgewarmd). Wel zal de temperatuur van de hete grondlagen door de productie van aardwarmte over een termijn van enkele tientallen jaren lokaal afnemen, een daling die zich weer zal herstellen als het doublet uit productie wordt genomen.
Ten tweede komt bij de productie van aardwarmte nauwelijks CO2 vrij.

  • Bodemverzakking: Bij aardwarmtewinning wordt water opgepompt en weer teruggevoerd naar dezelfde ondergrondse aardlaag, iets verderop. Er gaat dus nauwelijks iets bij of af in de ondergrond. Mede hierdoor is de kans op verzakkingen in de bodem vrijwel uitgesloten.
  • Trillingen: Bij het seismische onderzoek worden trillingen opgewekt die licht voelbaar zijn. Volgens de huidige wetenschappelijke inzichten is het effect van de trillingen door aardwarmtewinning verwaarloosbaar. Deze trillingen staan niet in verhouding tot trillingen die afgelopen jaren zijn opgetreden als gevolg van gaswinning.
  • Aardbevingen: Het gevaar voor aardbevingen als gevolg van aardwarmtewinning is echter minimaal. Zo wordt, in tegenstelling tot de gasvelden in Nederland, geen volume onttrokken aan de ondergrond. Het water dat uit het reservoir wordt gepompt, wordt aan de andere kant meteen weer geïnjecteerd. Het volumeverschil is op deze manier minimaal. Omdat er kleine drukverschillen ontstaan kan dit effect hebben op aardlagen. Daarom geldt de wettelijke verplichting dat aardwarmte-operators niet nabij een ondergrondse breukzone mogen injecteren of produceren. Sommige gebieden zijn uit voorzorg uitgesloten voor aardwarmtewinning. Dat zijn gebieden waar zich aardbevingen hebben voorgedaan.
  • Afkoeling van de ondergrond: Na verloop van jaren kan de temperatuur in het ondergrondse reservoir enkele graden afkoelen, maar hoogstwaarschijnlijk heeft dit geen gevolgen voor het ondergrondse milieu.
  • Lekkages: Met het transport van water vanuit de ondergrond komen ook natuurlijk aanwezige chemische stoffen naar boven waarbij andere aardlagen worden gepasseerd. Daarom is het winnen van aardwarmte in grondwaterwingebieden niet toegestaan. Daarom is het van belang dat de putten zo robuust (sterk en veilig) mogelijk zijn. Het ontwerp van de putten de laatste jaren sterk verbeterd, omdat de sector continu werkt aan verbetering van het putontwerp. De nieuwe putten hebben onder andere dubbelwandige buizen met epoxy-beschermlaag en een monitoringsysteem.
  • Radioactief zand: Met het water mee wordt ook enig zand mee naar boven gevoerd. Dit zand is van nature zeer licht radioactief. Het zand wordt afgevangen met filters en door een gespecialiseerd bedrijf verwerkt.
  • Gassen: Met het water uit de ondergrond kan ook een kleine hoeveelheid gassen mee naar boven komen. Op locaties waar dit het geval is, wordt het gas opgevangen, gebruikt of afgefakkeld.