Een aardwarmteproject kent verschillende fases: initiatief nemen, verkennen, aanleggen, winnen en afsluiten. In elke fase zijn er verschillende partijen betrokken die samenwerken. Van idee tot de start van de aardwarmtewinning gaan enkele jaren voorbij. Dit heeft te maken met de omvangrijke voorbereiding van het project en de wettelijke procedures. Hier vind je een overzicht van wat er allemaal bij komt kijken. 

Communicatie met omwonenden

Communicatie met belanghebbenden – en in het bijzonder omwonenden – is in alle fases van een aardwarmteproject noodzakelijk. Doordat aardwarmte meer in beeld is als warmtebron voor woonwijken, komen ook (toekomstige) winningslocaties dichterbij de woonomgeving. Omwonenden zijn ook vaak gebruikers van warmte. 

De aardwarmte-ontwikkelaar heeft een belangrijke rol in het informeren en betrekken van omwonenden in alle fases van het traject. Aardwarmte-ontwikkelaars volgen Gedragscode Omgevingsbetrokkenheid bij Aardwarmteprojecten van de branchevereniging Geothermie Nederland. De kern van de gedragscode is dat de omgeving in een zo vroeg mogelijk stadium wordt betrokken bij aardwarmteprojecten.

Daarnaast hebben omwonenden de mogelijkheid tot inspraak over het bovengrondse gedeelte van een aardwarmte-installatie. Lees meer op themapagina 2.  Wat betekent aardwarmte in mijn buurt?

 

Welke 5 projectfases zijn er bij een aardwarmteproject?

Illustratie: projectfases

1. Initiatief nemen

Aardwarmte komt als optie in beeld

Een duurzame energievoorziening vraagt om duurzame energiebronnen. In elke situatie en elk gebied kunnen dit andere bronnen zijn. Soms is restwarmte een goede keuze. In andere situaties vormt aquathermie met wind of zonne-energie de gewenste “energiemix”. Aardwarmte kan een duurzame warmtebron zijn voor de gebouwde omgeving. Om zeker te weten of aardwarmte mogelijk is, is eerst grondig onderzoek nodig.
Vaak is het een aardwarmte-ontwikkelaar die in een bepaald gebied de kansen voor aardwarmte wil onderzoeken. Daarnaast kan een energiebedrijf of een gemeente een initiatief starten vanuit de wens om de energiebronnen te verduurzamen. Het is ook mogelijk dat  energiecoöperaties, ondernemers of bewoners (groepen) het voortouw nemen.

Lees meer over stap 1

 

2. Verkennen

Op zoek naar aardwarmte in de ondergrond – Aanvraag toewijzing zoekgebied

Het vertrekpunt van een aardwarmteproject is de vraag: is aardwarmte een mogelijkheid in het gewenste gebied? Om dit nader te onderzoeken moet een bedrijf dat aardwarmte wil gaan winnen een vergunning ‘Toewijzing zoekgebied’ aanvragen. Deze vergunning geeft de houder de mogelijkheid onderzoek te doen naar de aardwarmte in de bodem, de optimale locatie voor een geothermisch systeem te onderzoeken en om de nodige voorbereidingen te treffen om een vergunning gericht op het opsporen en winnen van aardwarmte aan te vragen. 

Is er meer zekerheid over de aanwezigheid van aardwarmte, de locatie, financiering en een warmtenet? En is de voorbereiding rond? Dan kan de ontwikkelaar een startvergunning aanvragen. Met de startvergunning kan worden gestart met de fysieke werkzaamheden zoals boren, testen en de eerste periode van winning. 

Lees meer over stap 2

3. Aanleggen

De aanleg van een aardwarmte-installatie

De aardwarmte-installatie wordt geplaatst op een omheind terrein van 30 bij 30 m. Hierop komt een gebouw van zo’n 20 bij 20 m voor de installaties zoals pompen en filters, ruimten voor opslag en een kantoor. Om het aangewezen terrein wordt een hek geplaatst en wordt het bouwterrein ingericht. De voorbereiding van het werkterrein, de aanleg van de boortoren en hulp-installaties kunnen overlast geven voor omwonenden. De gemeente heeft een belangrijke rol in het informeren en betrekken van omwonenden. Na de aanleg en het boren vindt de eerste test plaats: wordt er ook warm water gevonden in de ondergrond? De operator moet de productieput testen om vast te stellen of er voldoende warmte is te winnen.

Lees meer over stap 3

 

4. Winnen

Als alle vergunningen zijn verleend, zoals onder andere de toewijzing zoekgebied, startvergunning en vervolgvergunning, dan kan de winning officieel van start.

Lees meer over stap 4

 

5. Einde

Na 30 tot 40 jaar jaar zal de aardwarmtewinning worden afgebouwd en stopgezet. Er kunnen verschillende redenen zijn. Mogelijk is de temperatuur in de ondergrond gedaald of kan de kwaliteit van de installatie, bijvoorbeeld door corrosie of nieuwe technologische normen aan vervanging toe zijn.

Lees meer over stap 5
Afbeelding: de stippellijnen geven aan wat het zichtbare ruimtebeslag is van een gemiddelde aardwarmte-installatie

Afbeelding: de stippellijnen geven aan wat het zichtbare ruimtebeslag is van een gemiddelde aardwarmte-installatie

 

Checklist oriëntatie aardwarmte

Om te kunnen bepalen of aardwarmte een goede optie is, kunnen gemeenten een checklist doorlopen om de potentie van aardwarmte te verkennen. De uitkomsten geven inzicht in de kansen én risico’s van aardwarmte als bron voor duurzame verwarming.