Maakt onbekend onbemind?

Aardwarmte is als natuurlijke en duurzame warmtebron bij het grote publiek onbekend. Dat maakt het veelgehoorde draagvlak creëren best ingewikkeld. Warmtebron Utrecht startte in 2018 haar communicatieaanpak en deelt hierbij graag haar ‘geleerde lessen’.  Want alleen met het delen van ervaringen komen we verder.

Manon(Warmtebron Utrecht) op bezoek bij Ammerlaan in Pijnacker waar de in de zomer van 2019 een nieuwe aardwarmte-put werd geboord. Foto: Jorrit ‘t Hoen

1. 1. Geef iedereen toegang tot algemene basiskennis over aardwarmte.
      Creëer een website waarop alle -lokale- informatie te vinden is: in overleg met consortium-partners en belangrijkste stakeholders maakten we  het online platform warmtebron.nu. Inmiddels verwijzen veel geothermieprojecten en gemeenten en provincies  naar de website allesoveraardwarmte.nl voor de algemene informatie over aardwarmte. Deze website is eind 2020  gelanceerd door Stichting Warmtenetwerk, EBN en Geothermie Nederland en wordt beheerd door Geothermie Nederland.
   2. Betrek omwonenden
      Start met open, transparante en menselijke communicatie over wat aardwarmte betekent voor de gebouwde omgeving. Neem omwonenden mee in de het waarom en de keuzes die er zijn. Ga in gesprek. Maak daarbij gebruik van feitenkennis / FAQ’s.
   3. Een afzender
      Vaak is er sprake van een samenwerking van verschillende partijen. Zorg dan voor een duidelijke afzender. In dit geval is gekozen voor de naam: WARMTEBRON; een aansprekende naam die zowel een goed gevoel als een mooie belofte in zich draagt. De achterliggende gedachte hierbij is: – als het allemaal meezit, haalt de provincie Utrecht straks schone energie uit de bodem en kan daarmee de warmtevraag kan verduurzamen.
   4. Momentum
      Ook energieprojecten in de publieke ruimte vragen bij de inzet van communicatie en participatie om goede timing. Manon communicatiemanager Warmtebron: “Wij hebben ervaren dat dit erg lastig is als zaken nog niet heel concreet zijn. Zo lang er geen definitieve besluitvorming is en het project zich in de onderzoekfase bevindt, merk je dat de betrokkenheid vanuit de omgeving nog niet heel erg groot is. Je kunt mensen namelijk pas op een goede manier meenemen als de interesse is gewekt. Vanuit Warmtebron hebben we dan ook actief geïnvesteerd om media en publiek te betrekken. Maar pas toen duidelijk werd dat we ons onderzoek in twee gemeenten wilden voorzetten, werd deze interesse gewekt.”
   5. Trechteren van communicatie
      Vanaf het moment dat er een locatie in beeld komt, krijg je te maken met een directe omgeving. Manon: “We zijn gestart in een onderzoeksgebied van acht Utrechtse gemeenten en uiteindelijk uitgekomen in Nieuwegein. Zo trechter je gaandeweg ook je communicatie. Je start breed over nut, noodzaak, de kansen en mogelijke risico’s om van daaruit je publiek steeds verder mee te nemen in de project-specifieke aspecten.” Voorbeelden van de posters, die gebruikt zijn voor kennismakingsbijeenkomsten:
   6. Ondertitelen
      De project-specifieke informatie delen is ook de fase waarin de bewonersbrieven de deur uitgaan en informatie gedeeld wordt tijdens bewonersbijeenkomsten. Denk hierbij aan de uitkomsten van het geologisch onderzoek of de haalbaarheidsstudie op zoek naar een geschikte locatie. Daarbij ligt de focus begrijpelijkerwijs sterk op de techniek en de wetenschappelijke onderbouwing, maar juist het ondertitelen van die informatie voor een breed publiek is van vitaal belang. Het laagdrempelig beschikbaar maken van die informatie kost de nodige tijd en aandacht. Het is goed daar van tevoren rekening mee te houden als je dergelijke uitkomsten aankondigt.
   7. Leer van elkaar
      Leer van elkaars ervaringen. Van de best practises maar juist ook van de dingen die niet goed gaan. Ga bij elkaar op bezoek en deel je ervaringen, want alleen zo komen we verder in de transitie naar een duurzame samenleving.

Over Warmtebron Utrecht
In de provincie Utrecht onderzoekt Warmtebron Utrecht (WBU) de komende jaren of aardwarmte een goed alternatief is voor gas en elektriciteit. En of het een veilige, haalbare en betaalbare manier is om de klimaatdoelstellingen te behalen. Daarvoor zijn in 2018 twee onderzoeksprojecten gestart: Lean en Goud. Verdeeld over de projecten, zijn 11 organisaties betrokken, van publiek tot privaat. Bij dergelijke projecten is het belangrijk de omgeving op een goede manier mee te nemen. Daarom communiceert WBU op een open en transparante wijze over de kansen die aardwarmte kan bieden, maar ook over eventuele risico’s. Daarnaast wil WBU bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties met directe belangen nauw betrekken bij de initiatieven. Dat houdt in dat waar nodig samen gezocht wordt naar passende oplossingen. Op deze manier willen de projectpartners in WBU aardwarmte als techniek over de volledige breedte ontwikkelen en zorgen voor voldoende draagvlak in de samenleving. www.warmtebron.nu